
Testowanie leży w naturze człowieka, a hazard to nic innego, jak testowanie szczęścia, więc można powiedzieć, że gdyby gry kasynowe nie istniały, to by je trzeba było wymyślić – czy to jako automaty kasynowe, czy rozgrywki pokerowe w Las Vegas.
Może właśnie dlatego hazard jest często traktowany jak coś oczywistego, ale to, w jaki sposób na przestrzeni lat zmieniały się same kasyna i choćby gra w pokera, to arcyciekawa historia.
Być może tym elementem, który w pierwszej kolejności wielu kojarzy się z kasynami i zabawą w salonach gier hazardowych, są żetony pokerowe – równie kolorowe, co ich historia.
W naszym artykule staramy się dotrzeć do źródła tej historii i spojrzeć na żetony także od strony materiałowej. Od gliny, przez ceramikę, aż po tworzywa sztuczne. Czy ta wiedza pomoże Ci wygrać w tradycyjnym kasynie? Cóż, zapewne nie, a już tym bardziej w kasynach online, ale przecież ciekawość warto zaspokoić choćby dla niej samej.
ŻETONY POKEROWE – MAŁE, KOLOROWE KRĄŻKI, CZY JEDNAK COŚ WIĘCEJ?
Tym, którzy traktują żetony kasynowe jako przedmioty kolekcjonerskie, lepiej nawet nie wspominać o ich skądinąd pobocznej naturze. Tym bardziej że czasem w świecie kolekcjonerów wartość żetonów do pokera może znacznie przekraczać ich nominał.
Zresztą nie bez powodu w Las Vegas organizowane są wyprzedaże żetonów pokerowych, a czasem też aukcje takich, które stanowią perły w kolekcjach.
Zbieranie żetonów stało się popularnym hobby wśród nie tylko samych hazardzistów, ale też po prostu miłośników kasyn. Dziś za niektóre żetony można dostać więcej, niż niektórzy wygrywają w kasynie. Oczywiście często im starsze żetony, tym cenniejsze. W 2014 roku jeden z żetonów o wartości zaledwie 5$ z Golden Goose w Las Vegas został sprzedany na zjeździe klubowym za, bagatela, 75 tysięcy dolarów.
I jasne, takie żetony to białe kruki, ale to nie tak, że ich wartość bierze się znikąd. Czasem wystarczy po prostu cofnąć się w czasie, żeby to lepiej zrozumieć: raz do II Wojny Światowej, kiedy indziej do czasów gorączki złota, ale wartość zawsze znajduje swoje uzasadnienie.
Przyjrzyjmy się jednak żetonom szerzej – jak wygląda historia niepozornych żetonów kasynowych.
KIEDY POJAWIŁY SIĘ PIERWSZE ŻETONY KASYNOWE?
W dzisiejszych czasach żetony kasynowe są czymś oczywistym, ale nie zawsze tak było. Nie pojawiły się one ani w VII wieku, kiedy to powstały pierwsze gry przypominające pokera, ani nawet między XIV a XVII wiekiem, kiedy gra ta została spopularyzowana w Europie.
Nic z tych rzeczy! O żetonach pierwszy raz usłyszano w XIX-wiecznych Stanach Zjednoczonych, a i do tego pewnie by nie doszło, gdyby nie złoto. Wtedy bowiem żetony pokerowe były wytwarzane właśnie ze złota. Choć czasem nie były nawet wytwarzane, bo używano nie tylko monet, ale też surowych samorodków czy nawet złotego pyłu.
Nie było to szczególnie wygodne i ograniczało dostępność gier, toteż szybko opracowano koncepcję żetonów pokerowych z gliny. Kasyna jednak spostrzegły ważny problem – brak standaryzacji. Każde kasyno tworzyło własne żetony (po części tak jest do dziś), ale nie można było śledzić ich obiegu.
SKĄD WZIĘŁY SIĘ WSPÓŁCZESNE ŻETONY KASYNOWE?
Poker w takiej formie, w jakiej jest znany dziś, pojawił się w XIX wieku w Mississippi i początkowo obstawiano gotówką, co pozwalało na dowolne ustalenie stawek.
W czasie gorączki złota używano samorodków, kawałków metalu, a nawet żetonów z kości słoniowej, ale im więcej było graczy, tym powszechniejszy stawał się problem fałszowania żetonów pokerowych. Te z kości słoniowej czy złota naprawdę nie wymagały wielkiego wysiłku w tym zakresie, więc kasyna postanowiły rozwiązać problem, wprowadzając fizyczne żetony w formie zbliżonej do tej, którą znamy dziś.
Oczywiście przez lata producenci żetonów zmieniali ich formę, w międzyczasie też opracowano koncepcję przypisywania nominałom kolorów, żeby w różnych kasynach wszystko działało podobnie. Różne nominały i wygodna forma sprawiły, że hazardziści korzystali z żetonów w grach stołowych w tym w blackjacku czy kościach.
Z CZEGO ROBI SIĘ ŻETONY KASYNOWE?
Gracze posługiwali się na przestrzeni las żetonami wykonanymi z różnych materiałów. Dziś w większości są one produkowane z tworzyw sztucznych metodą wtryskiwania pod ciśnieniem, ale to wcale nie jest jedyna opcja, tym bardziej jeśli spojrzy się trochę wstecz.
Jak nietrudno zgadnąć, proces technologiczny w szczegółach jest tajemnicą producentów, bo i po co ułatwiać pracę fałszerzom.
ŻETONY Z PLASTIKU
Tym, co sprawiło, że gestorzy kasyn zakochali się w plastikowych żetonach, jest fakt, że można je produkować w niewyobrażalnych ilościach za śmieszne pieniądze. Kolorystyka nie jest ujednolicona – każde kasyno może swój żeton w danym nominale barwić dowolnie, a czasem dodatkowo zamawiane są serie na konkretne wydarzenia lub do poszczególnych gier hazardowych.
Produkuje się takie żetony w drodze formowania na wtryskarce, a największym producentem żetonów jest Atlantic Standard Molding – marka, która absolutnie zdominowała dzisiejszy świat żetonów pokerowych.
ŻETONY GLINIANE
Swego czasu żetony do pokera produkowano z gliny. Były one popularne, ponieważ uznawano, że są bardzo trwałe, a do tego przyjemne w dotyku ze względu na dość dużą masę.
Dziś oczywiście nie używa się ich, może poza paroma niewielkimi niszowymi wydarzeniami, za to do lat 50 ubiegłego wieku były stosowane powszechnie, choć pierwotnie miały być przeznaczone raczej dla mniejszych kasyn.
Skład glin jest bardzo różny i początkowo problemem była spora kruchość żetonów pokerowych. Ważyły one w zależności od wersji 11,5 lub 13,5 uncji każdy, co jest szokujące w porównaniu z paroma gramami żetonu z tworzywa.
Jeśli w swoich domowych grach chcesz użyć glinianych żetonów, to nie ma z tym żadnego problemu. W kasynie ich nie spotkasz, ale możesz kupić komplet około 300 żetonów z gliny za jakieś 150 złotych w wielu miejscach w sieci.
ŻETONY METALOWE
Żetony metalowe popularnością nie dorównały nigdy glinianym, ale znów – jeśli organizujesz grę w pokera, to mogą one być przyjemnym akcentem.
Można je znaleźć, ale będzie to wymagało raczej nieco dłuższych poszukiwań, szczególnie jeśli zależy Ci na tych najlepiej wykonanych, których wygląd urzeka, a precyzja wykonania jest naprawdę wysoka.
Jeszcze parędziesiąt lat temu były używane w niektórych kasynach, więc dziś można je znaleźć w kolekcjach na całym świecie i w dodatku są warto więcej prawdziwej gotówki, niż kiedykolwiek za nie płacono.
ŻETONY CERAMICZNE
W przeciwieństwie do surowej gliny, ceramika ma gładszą powierzchnię. Wygrywa również trwałością. Ceramiczne żetony mogą być formowane wtryskowo, a grafika jest drukowana bezpośrednio na ich powierzchni. Ci, którzy mieli przyjemność nimi grać, powtarzają często, że są bardzo wygodne i świetnie się je przesuwa po stole, ponieważ są bardzo gładkie.
Takimi żetonami obstawia się niektóre ważne spotkania kasynowe, ale można je też kupić do domowej gry. Nie będą tanie, bo za mniej więcej 300 sztuk, trzeba zapłacić ponad 500 złotych, jednak każdy gracz chociaż raz powinien takimi żetonami zagrać, żeby dotknąć historii.
PODSTAWOWE INFORMACJE O ŻETONACH POKEROWYCH
Nie tylko historia żetonów jest pełna ciekawostek. One same w dzisiejszej formie też mogą intrygować. Poniżej wspominamy o tym, co każdy wiedzieć powinien. Pamiętaj jednak, że to tylko ogólniki, bo każde kasyno będzie miało swoje żetony – często różne do poszczególnych gier czy nawet stawek.
KOLORY ŻETONÓW
Wzory na rantach i krawędziach żetonów mogą być różne w poszczególnych kasynach. Sama kolorystyka też jest dość dowolna – biel, czerwień i czerń są chyba najpowszechniej kojarzone. Choć nie ma mowy o pełnej standaryzacji, to kasyna zwykle stosują te same kody kolorystyczne dla żetonów o niższej wartości.
I tak na przykład białe i czerwone żetony najczęściej mają wartość odpowiednio 1 i 5$, natomiast żółte przeważnie są warte 1000$.
WARTOŚCI ŻETONÓW
Żetony w grach cashowych mają przypisane wartości, a w pokerze turniejowym robi się coś podobnego, przy czym wartości są czysto umowne. Tu też nie ma pełnej jednolitości, za to czerwone i czarne żetony bardzo często mają najwyższą wartość w pokerze turniejowym.
ROZMIARY ŻETONÓW
Przeważnie żetony mają średnicę 39 mm, ale te, które są więcej warte, mogą być większe – zwykle mają po 48 mm średnicy.
Grubość wszystkich jest taka sama i wynosi 3,5 mm. Ciekawostką jest fakt, że te żetony, które gracz dostanie do gry na stołach kasyna, są lżejsze w stosunku do tych żetonów do pokera, które można kupić w internecie: waż 10 gramów zamiast 14. Znów – od tej reguły można znaleźć wyjątki, ale tak to zwykle wygląda.
TRIKI, DO KTÓRYCH WYKORZYSTUJE SIĘ ŻETONY
Żetony są bardzo tanie, ale mają dużą wartość dla kasyna – do tego stopnia, że niektóre są całkiem nieźle zabezpieczane. Nie znaczy to jednak, że są jakąś świętością. Wielu graczy wykonuje mniej lub bardziej efektowne triki z żetonami.
- Standardowe przetasowanie żetonów – pozornie prosty ruch, którym przysuwa się do siebie dwa stosiki po pięć żetonów do pokera.
- Rzut żetonem na kciuku – wysunięcie i wtoczenie pierwszego żetonu na stacku tylko i wyłącznie kciukiem.
- Przetoczenie po palcu – wsunięcie płynnym ruchem jednego żetonu na palec wskazujący spomiędzy palca wskazującego i kciuka.
CIEKAWOSTKI NA TEMAT ŻETONÓW DO POKERA
Żeton, jaki jest – każdy widzi. A może nie do końca? Oto garść ciekawostek związanych z żetonami, które pozwolą Ci zabłysnąć na imprezie, ale raczej nie wykorzystasz ich w inny sposób. Takie sobie fidrygałki.
- Zwykle, jeśli kasyno kończy działalność, klienci mają 120 dni na spieniężenie żetonów.
- Kolekcjonerzy żetonów opisują ich stan skrótami: N (new, nowy), SU (Slightly Used, lekko używany) i Average (A, przeciętny).
- Pod koniec XIX wieku żetony kasynowe o wyższej wartości były niebieskie.
- Jedną z technologii zabezpieczeń, z której korzystają współczesne żetony, jest RFID (Radio Frequency Identification).
- Żetony o konkretnych wartościach i kolorach mają swoje slangowe określenia, na przykład na żółte żetony gracze mówią “banany”.
- Przepisy stanu Nevada określają, że żeton musi mieć 1,55 cala średnicy – ale nie dotyczy to żetonów do bakarata.
ŻETONY W KASYNACH ONLINE
Żetony są kluczowym elementem rozgrywek w pokera online, ale wcale nie dlatego, że pokerzyści są szczególnie melancholijnymi ludźmi.
Żetonów do pokera używa się w kasynach online nie tylko ze względów estetycznych. Po prostu pozwalają one łatwiej śledzić przebieg gry i znacznie lepiej niż prawdziwe pieniądze są widoczne na stole dla wszystkich graczy, którzy, grając, mogą uzyskać pełen obraz sytuacji.
Poza tym żetony mają znaczenie marketingowe, podobnie jak talie do gry.
ŻETONY KASYNOWE DZIŚ
Historia żetonów pokerowych wcale się nie skończyła i każde kasyno jest świadome ich znaczenia choćby dlatego, że jest to kolejna przeszkoda, którą musieliby pokonać oszuści.
W kasynach stacjonarnych dochodzi do tego kwestia uczestnictwa w grze nie tylko przez wzrok, ale i przez dotyk. Są one też zwyczajnie praktyczne, bo dobrze się je przesuwa po stole, a stół, przy którym gra się płynnie, zawsze przyciąga graczy.
PRZYSZŁOŚĆ ŻETONÓW KASYNOWYCH
Gier przybywa, podobnie jak rozwiązań technicznych. Wydaje się jednak, że żetonów do pokera nie można się pozbyć. Nawet z elektronicznymi bajerami, nawet a grami VR i AR, a nawet AI – najwyżej pojawią się kolejne wirtualne żetony, ale to nadal żetony.
Można się za to spodziewać, że jeśli pójdzie to w tę stronę, to prędzej czy później pojawią się nowe przepisy, które by regulowały użycie żetonów w takiej formie. Tak jak nie zniknęły talie kart, tak i żetony nie mogą po prostu zniknąć z kasyn.
PODSUMOWANIE
Historia żetonów pokerowych to bardzo ciekawa opowieść o zmianach, których doświadczały kasyna przez ostatnie paręset lat.
Same żetony wrosły w strukturę kasyn i w salonach gier hazardowych są nieodzownym elementem pewnej kultury. Choć niektóre rodzaje zdecydowanie są bardziej popularne od innych, to do dziś kasyna prowadzą gry właśnie na żetonach, a nie na gotówce. Sam też możesz sobie kupić zestaw żetonów do pokera – znajdziesz je w wielu miejscach w sieci.
FAQ
⭐ Z jakiego materiału były wykonane pierwsze żetony?
Pierwsze żetony wykonane były z kości słoniowej, ale szybko pojawiły się też inne kolory i materiały.
⭐ Gdzie można kupić żetony kasynowe?
Najłatwiej jest kupić je online. Ceny będą zależały od jakości, wielkości zestawu czy choćby materiału, z którego żetony będą zrobione.
⭐ Czy kasyna często zmieniają żetony?
Nieszczególnie. Warto też pamiętać, że kasyna wzajemnie nie honorują swoich żetonów, chyba że mają tego samego właściciela.
⭐ Czy kasyna mogą działać bez żetonów?
W teorii dałoby się coś wymyślić, ale praktycznie to trudne, ponieważ kasyna korzystają z żetonów do obliczania wielkości stacków i szacowania wartości gotówki, jaka przepływa przez pokoje.
⭐ Czy można czymś zastąpić żetony w czasie gry w pokera?
Tak, możesz użyć praktycznie dowolnych przedmiotów, choćby monet czy ziaren fasoli – wszystko jedno, byle były to przedmioty łatwe do policzenia i rozpoznania umownej wartości.